ÖZEL HAYATIN KORUNMASI HAKKI

Sınır Dışı veya Ülkeye Girişin Yasaklanması Kararı Bağlamında Gözetilen Kamusal Menfaat Arasında Adil Bir Denge Kurulmaması

Anayasa Mahkemesi içtihatlarına göre; Anayasa (m. 22) ve Sözleşme’nin (m. 8) ortak koruma alanı, haberleşme hürriyetinin yanı sıra içeriği ve biçimi ne olursa olsun haberleşmenin gizliliğini de güvence altına almaktadır. Haberleşme bağlamında, bireylerin karşılıklı ve toplu olarak sözlü, yazılı ve görsel iletişimlerine konu olan ifadelerinin gizliliğinin sağlanması gerekir. Posta, elektronik posta, telefon, faks ve internet aracılığıyla  (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(A.G., B. No: 2018/6143, 16/12/2020)
(K.A., B. No: 2017/38596, 19/10/2021)

 

Vatandaşlığa Alınma Talebinin Reddedilmesi (Ahlaki Durum Nedeniyle)

5901 sayılı Kanun'da yabancıların belli şartları taşıması hâlinde yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabileceği belirtilmiş, anılan şartlar arasında iyi ahlak sahibi olma sayılmıştır. Kanun'un gerekçesinde bu şartın aranmasının Türk vatandaşı olmak isteyen başvurucunun Türk (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(A.S., B. No: 2018/31431, 3/3/2022)

 

Ceza İnfaz Kurumlarındaki Yazışmalara İlişkin Sınırlamalar

Anayasa Mahkemesi içtihatlarına göre; Anayasa (m. 22) ve Sözleşme’nin (m. 8) ortak koruma alanı, haberleşme hürriyetinin yanı sıra içeriği ve biçimi ne olursa olsun haberleşmenin gizliliğini de güvence altına almaktadır. Haberleşme bağlamında, bireylerin karşılıklı ve toplu olarak sözlü, yazılı ve görsel iletişimlerine konu olan ifadelerinin gizliliğinin sağlanması gerekir. Posta, elektronik posta, telefon, faks ve internet aracılığıyla  (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Ahmet Temiz, B. No: 2013/1822, 20/5/2015)
(Eren Yıldız, B. No: 2013/759, 7/7/2015)

 

Özel Hayat Nedeniyle Mesleki Hayat ve İş Faaliyetlerine Yönelik Müdahaleler

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Anayasa Mahkemesi içtihatında mesleki hayat çerçevesinde yürütülen faaliyetlerin “özel hayat” kavramı dışında tutulamayacağı belirtilmektedir. Bu doğrultuda mesleki hayat çerçevesinde kişilerin; özel hayatı hakkında sorgulanmasının ve bunun doğurduğu idari sonuçların, buna ek olarak  (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(K.Ş., B. No: 2013/1614, 3/4/2014)
(Serap Tortuk, B. No: 2013/9660, 21/1/2015)

 

Ceza İnfaz Kurumlarında Ziyaretlere, Telefon Görüşmelerine ve Diğer İnfaz Uygulamalarına İlişkin Sınırlamalar

Anayasa’nın 41. maddesi, 20. maddesinin birinci fıkrası ile birlikte değerlendirildiğinde devletin hükümlü ve tutukluların ailesi ile görüşmelerini sağlayacak tedbirleri almakla yükümlü olduğu açıktır. Ancak ceza infaz kurumlarının bu yükümlülüğü yerine getirirken bu kurumlarda tutulmanın kaçınılmaz ve doğal sonuçlarını gözetmesi gerekmektedir. Bu bağlamda ceza infaz kurumu açısından esas alınacak ilke (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Mehmet Koray Eryaşa, B. No: 2013/6693, 16/4/2015)
(Mehmet Zahit Şahin, B. No: 2013/4708, 20/4/2016)

 

Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı Hakkına Müdahalenin Kanuni Dayanağının Olmaması

Diğer temel hak ve özgürlüklerde olduğu gibi özel hayata ve aile hayatına saygı hakkına yönelik bir müdahalenin Anayasa'nın öngördüğü güvencelere uygun kabul edilebilmesinin ilk ve temel koşulu müdahalenin kanuni dayanağının bulunmasıdır. Temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmasına ilişkin kanunların şeklen var olması yeterli değildir.  (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Kemal Yiğit, B. No: 2013/1700, 20/1/2016) (Ceza infaz kurumunda avukat ile haberleşme)
(Tamer Mahmutoğlu [GK], B. No: 2017/38953, 23/7/2020) (Kamu görevinden ihraç/baro levhasına kayıt)

 

Boşanma Sonrasında Velayet Hakkına Sahip Olan Annenin Çocuğun Soyadını Değiştirme Talebinin Reddi

Anayasa Mahkemesi aşağıda yer verilen kararlarda eşlerin evliliğin devamı boyunca ve boşanmada sahip oldukları hak ve yükümlülükler bakımından aynı hukuksal konumda olduğu, erkeğe velayet hakkı kapsamında tanınan çocuğun soyadını belirleme hakkının kadına tanınmamasının velayet hakkının kullanılması bakımından cinsiyete dayalı farklı bir muamele oluşturduğu sonucuna ulaşmıştır.  tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Gülbu Özgüler [GK], B. No: 2013/7979, 11/11/2015)
(Nurcan Yolcu [GK], B. No: 2013/9880, 11/11/2015)

 

Aile Hayatına Saygı Hakkı Kapsamında Devletin Pozitif Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi

Aile yaşamına saygı hakkı kapsamında devlet için söz konusu olan yükümlülük, sadece belirtilen hakka keyfî surette müdahaleden kaçınmakla sınırlı olmayıp öncelikli olan bu negatif yükümlülüğe ek olarak aile yaşamına etkili bir biçimde saygının sağlanması bağlamında pozitif yükümlülükleri de içermektedir.  (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Murat Atılgan, B. No: 2013/9047, 7/5/2015) (Boşanma sonrası çocukla kişisel ilişkinin kurulması)
(Marcus Frank Cerny [GK], B. No: 2013/5126, 2/7/2015) (Lahey Sözleşmesi kapsamındaki uyuşmazlıklar)

 

Kişisel Verilerin Korunmasında Devletin Pozitif Yükümlülüğünün İhlali

Kişisel verilerin korunması hakkı, kişinin insan onurunun korunmasının ve kişiliğini serbestçe geliştirebilmesi hakkının özel bir biçimi olarak, bireyin hak ve özgürlüklerini kişisel verilerin işlenmesi sırasında korumayı amaçlamaktadır. Devletin özel hayatın gizliliğinin korunması bağlamında kişisel verilerin yetkisiz kişiler tarafından elde edilmesini veya kullanılmasını önleme ve ayrıca bu verilerin ifşa edilmesini engelleme yükümlülükleri bulunmaktadır.  (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Nurcan Belin, B. No: 2014/14187, 10/1/2018)
(E.Ü. [GK], B. No: 2016/13010, 17/9/2020)

 

İsim/Soyisim Değişikliği Talebinin Reddedilmesi

İsim değişikliği taleplerinin hangi koşullar altında olumlu karşılanacağı ve bu tür taleplerin hangi usullerle inceleneceği hususunda yasal düzenlemeler yapılırken kamusal makamların takdir hakkının bulunduğu açıktır. Ancak söz konusu takdir hakkının isim değişikliği taleplerinin değerlendirilmesi yolunu tamamen kapatacak ve sonuç alabilmeyi mümkün kılmayacak şekilde kullanılmaması gerekir. Bu anlamda özellikle ulusal boyutta düzenlemeler yapılırken taraf olunan uluslararası sözleşmelerin getirdiği güvencelerin gözetilmesi ve isim değişikliği taleplerinin (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Aslan Faruk Toprak, B. No: 2013/2957, 24/3/2016)
(Beyhan Çatalkaya, B. No: 2015/13947, 28/11/2018)

 

Yargılamanın 3. Kişilere Kapalı Yapılması Talebinin Yetersiz Gerekçe ile Reddi

Yargılamanın üçüncü kişilere kapalı olarak yürütülmesi talebinin mahremiyet hakkının unsurlarından biri olan bireyin kendisi hakkındaki bilgileri kontrol edebilme ve kişisel verilerin korunması hakkı çerçevesinde özel hayata saygı hakkı kapsamında incelenmesi gerekmektedir. Kamu makamlarınca gerekli yapısal önlemler alınmış olsa da uyuşmazlık konusu davayı yürüten mahkemelerce verilen kararlarda, üçüncü kişilerin müdahalelerine karşı  tıklayınız.

İlgili Kararlar
(T.A.A., B. No: 2014/19081, 1/2/2017)
(B.K., B. No: 2014/14189, 25/10/2017)

 

Özel Hukuk İlişkilerinde Devletin Pozitif Yükümlülüklerinin İhlali

Pozitif yükümlülükler özel hukuk kişilerinin birbirleri ile olan uyuşmazlıklarının çözümüne ilişkin yasal altyapının oluşturulmasını, söz konusu uyuşmazlıkların adil yargılama gereklerine uygun ve usul yönünden güvenceleri haiz bir yargılama kapsamında incelenmesini ve bu yargılamalarda temel haklara ilişkin anayasal güvencelerin gözetilip gözetilmediğinin denetlenmesini gerektirir. (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(H.Ç., B. No: 2017/14907, 30/9/2020)
(Esra Ünlü, B. No: 2018/4144, 25/2/2021)

 

Haberleşme Hürriyetinin Maddi Boyutunun İhlali

Anayasa’nın 22. maddesi ve Sözleşme’nin ortak koruma alanı, haberleşme özgürlüğünün yanı sıra, içeriği ve biçimi ne olursa olsun, haberleşmenin içeriğinin gizliliğini de güvence altına almaktadır. Haberleşme bağlamında, bireylerin karşılıklı veya toplu olarak sözlü, yazılı ve görsel iletişimlerine konu olan ifadelerinin gizliliğinin sağlanması gerekmektedir. Bu bağlamda kamu makamlarının, kişisel nitelikteki verilerin veya haberleşme kayıtlarının ifşa edilmesini önleme; bu kayıtların medyada yayımlanması suretiyle haberleşmenin gizliliğine müdahale edilmesi (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Mehmet Seyfi Oktay [GK], B. No: 2013/6367, 10/12/2015)

 

Haberleşme Hürriyetinin Usul Boyutunun İhlali

Yargısal sistem kurma yükümlülüğünün ceza soruşturması/yargılaması yapılmasını gerekli kılması, failler hakkında mutlaka ceza davası açılmasını ya da onların cezalandırılmasını zorunlu hâle getirmediği gibi başvuruculara üçüncü tarafları bir suç nedeniyle yargılatma ya da cezalandırılmalarını talep etme hakkı da vermemektedir. Zira burada kastedilen sonuç yükümlülüğü değil uygun araçların kullanılmasına ilişkin usul yükümlülüğüdür. Ancak her durumda söz konusu yargısal sistemlerin etkili şekilde işletilmesi ve soruşturmalar ya da yargılamalar  (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Mehmet Seyfi Oktay [GK], B. No: 2013/6367, 10/12/2015)
(U.B., B. No: 2015/3175, 10/10/2019)

 

Özel Hayatın ve Aile Hayatının Korunması Hakkı Kapsamında Etkili Soruşturma Yükümlülüğünün İhlali

Anayasa'nın 20. maddesine uygunluğu sağlamak için gerekli vasıtaların seçimi, kural olarak kamu makamlarının takdir alanı içinde kalmakla birlikte temel değerlerin ve özel yaşamın esaslı yönlerinin tehlikeye girdiği durumlarda Anayasa'nın 20. maddesi kapsamındaki pozitif yükümlülüğünün gereği olarak devletin belirtilen eylemleri etkili bir şekilde cezalandıran hükümleri ihdas etme, bunları etkili soruşturma ve kovuşturma suretiyle uygulamaya geçirme yükümlülüğü bulunduğunun kabulü gerekir. Dolayısıyla özel hayata saygı hakkına ilişkin bu pozitif yükümlülükler, (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Ahmet Temiz, B. No: 2013/6209, 29/6/2016)

 

Cinsiyet Değişikliği Talebinin Üreme Yeteneğinden Sürekli Biçimde Yoksun Olma Şartının Sağlanmaması Nedeniyle Reddi

Kanun koyucunun cinsiyet değiştirme ameliyatlarının geri dönüşünün olmamasını ve sağlık açısından taşıdığı riskleri gözönünde bulundurarak söz konusu ameliyatların herhangi bir denetim olmaksızın gerçekleştirilmesi suretiyle sıradanlaştırılmasının önüne geçilmesi, kamu düzeninin korunması ve mahkemelerin nüfus kaydında cinsiyet değişikliği yapılması noktasında sadece onay makamı olmaktan çıkarılması amaçlarıyla cinsiyet değişikliğini belirli kurallara bağladığı ve denetime tabi (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Sahra Bayraktar, B. No: 2015/9211, 29/11/2018)

 

Çevrenin Korunması Kapsamında Devletin Pozitif Yükümlülüğünü Yerine Getirmemesi

Devletin Anayasa'nın 20. maddesi uyarınca kişilerin özel ve aile hayatlarına saygı hakkı çerçevesinde sağlıklı bir çevrede yaşamayı sağlayan koruyucu bir mevzuat oluşturma ödevi yanında denetleme yapma ve çevreyi koruyucu fiilî tedbir ve faaliyetlerde bulunma yükümlülüğü de bulunmaktadır. Bu kapsamda devletin hem kirlenmenin önlenmesi hem de doğal çevrenin korunması ve geliştirilmesi için gereken tedbirleri alması gerekmektedir. Bununla birlikte hangi tedbirlerin alınması gerektiği ve bu tedbirlerin nasıl uygulanacağı (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Binali Özkaradeniz ve diğerleri [GK], B. No: 2014/4686, 1/2/2018)
(Ali Su ve Mersin Çevre ve Doğa Derneği, B. No: 2019/13383, 13/9/2022)

 

Haberleşmenin Gizliliğine Yapılan Müdahalenin Kanuni Olmaması

Hak ve özgürlüklerin yasayla sınırlanması ölçütü anayasa yargısında önemli bir yere sahiptir. Hak ya da özgürlüğe bir müdahale söz konusu olduğunda öncelikle tespiti gereken husus, müdahaleye yetki veren bir kanun hükmünün, yani müdahalenin hukuki bir temelinin mevcut olup olmadığıdır. Ayrıca, kanunilik ilkesinin yerine getirilmesinin, haberleşme hürriyetinin kısıtlanabileceğine dair genel bir yasal düzenleme yapılması ile mümkün olduğu söylenemez. (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Yasemin Çongar ve diğerleri [GK], B. No: 2013/7054, 6/1/2015)
(Mehmet Hasip Şenalp, B. No: 2014/2889, 25/1/2018)

 

İşverenin Güven İlişkisinin Bozulması Gerekçesiyle Sözleşmeyi Feshinin Zorunlu Toplumsal İhtiyaca Dayanmaması

Kişinin mesleği onun özel hayatının bir parçası olarak nitelendirildiği sürece mesleğe, dolayısıyla özel hayata saygı hakkına yönelik müdahalelerin meşru bir amaca dayanması gerekir. Ancak iş ilişkisinin gerek istihdam edene gerekse istihdam edilene karşılıklı ödev ve yükümlülükler yüklediği gözden kaçırılmamalıdır. İş ilişkinde tarafların dilediği gibi davranması ya da taraflardan birinin iş ilişkisinin sürdürülebilmesi açısından karşı tarafın objektif ve makul beklentilerini yok sayarak hareket etmesi durumunda söz konusu iş ilişkisinin sona ermesi doğal bir sonuçtur.  (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Ayla Demir İşat [GK], B. No: 2018/24245, 8/10/2020)

 

Yurt Dışına Çıkış Yasağı Şeklindeki Koruma Tedbirine İlişkin Usule İlişkin Güvencelerden Yararlandırılmama

Adli kontrol koruma tedbirinde olduğu gibi tüm koruma tedbirlerinin geçici olduğu unutulmamalıdır. Herhangi bir tedbirin ilanihaye veya herhangi bir kriterden bağımsız olarak süreklilik arz eder biçimde uygulanması mümkün değildir. Tedbirin geçici olması, tedbirden beklenen amacın hasıl olmasını müteakip sonlanacağı anlamına gelirBuna göre özel hayata saygı hakkına yapılan bir müdahale, zorunlu bir toplumsal ihtiyacı  (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Latife Akyüz, B. No: 2016/50822, 7/9/2021)

 

Olağanüstü Hal Döneminde İdari Kararla Pasaport İptali

OHAL koşullarında haklarında millî güvenliğe yönelik birtakım oluşum veya gruplarla bağlantısı bulunduğu şüphesiyle kişilerin yurda giriş ve yurttan çıkışlarının bir süreliğine kısıtlanması meşru kabul edilebilirse de bu uygulamanın süresiz bir niteliğe dönüşmemesi ve pasaport edinme sürecinin belirsiz bırakılmaması gerekir. Anayasa Mahkemesi’nce bu kapsamda umuma mahsus pasaport verilmemesi şeklinde uygulanan tedbirin durumun gerektirdiği (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Onur Can Taştan [GK], B. No: 2018/32475, 27/10/2021)
(Şengül Tükel, B. No: 2018/12456, 12/1/2022)

 

Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı Hakkıyla Bağlantılı Olarak Ayrımcılık Yasağının İhlali

Anayasa'nın 10. maddesinde düzenlenen ayrımcılık yasağının amacı benzer durumda bulunanlara objektif ve makul bir sebebi olmaksızın farklı muamelede bulunulmasının önlenmesidir. Ayrımcılık yasağının sağladığı asıl koruma bireylerin objektif ve makul bir sebebe dayanmayan farklı muamelelere maruz kalmamasıdır.  (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Nurcan Yolcu [GK], B. No: 2013/9880, 11/11/2015) (Boşanma sonrasında velayet hakkına sahip olan annenin çocuğun soyadını değiştirme talebinin reddi)
(T.A.A., B. No: 2014/19081, 1/2/2017) (Ayrımcılık tazminatı)

 

Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı Hakkıyla Bağlantılı Olarak Etkili Başvuru Hakkının İhlali

Devletin bireylerin özel hayata saygı haklarına ve haberleşme hürriyetlerine keyfî olarak müdahale etmemenin yanında üçüncü kişilerin anılan hak ve özgürlüklere karşı saldırılarını önlemekle yükümlüdür. Söz konusu yükümlülükler, kişilerin özel hayatlarına ve haberleşmelerine yönelik gerçekleşmesi yakın tehlikelere karşı gerçek anlamda bir koruma sağlayabilmeli ve oluşan zararların tazmin edilmesi için kamu makamlarınca gerçekleştirilen işlemler, yapılan eylemler ve ihmaller konusunda kişilere etkili bir karşı çıkma ve telafi imkânı vermelidir. (...) Devamı için tıklayınız.

İlgili Kararlar
(Murat Haliç, B. No: 2017/24356, 8/7/2020)
(İlhan Gökhan, B. No: 2017/27957, 9/9/2020)

 

 

Kırca Hukuk Bürosu
Tüm Hakları Saklıdır ©