MADDİ VE MANEVİ VARLIĞIN KORUNMASI
Maddi ve Manevi Varlığın Korunması Hakkına Dair Emsal Kararlar
Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Yönelik Koruma Tedbirlerinin Alınması/Uygulanması Bakımından Devletin Pozitif Yükümlülüğünün İhlaliAnayasa'da güvence altına alınan kişinin maddi ve manevi varlığını koruma hakkı devlete pozitif ve negatif ödevler yükler. Söz konusu pozitif yükümlülükler haklara saygıyı sağlamaya yönelik mevcut idari ve yasal mevzuat kapsamında gereken ölçüde makul pratik tedbirlerin alınmasını zorunlu kılar. (...) Devamı için tıklayınız. İlgili Kararlar Yargılamada Usul Güvencelerinin İhlali/Devletin Pozitif Yükümlülüğünün İhlaliKişilerin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme ile özel hayata saygı hakları kapsamındaki uyuşmazlıkların yargı makamlarınca anılan temel haklara ilişkin anayasal güvencelerin gözetildiği ve adil yargılanma güvencelerini haiz bir yargılama faaliyeti kapsamında incelenmesi gereklidir. Bu gereklilikler, üçüncü kişilerin bireylerin hak ve özgürlüklerine yaptığı haksız müdahalelere kamu makamları tarafından müsamaha gösterilmemesi zorunluluğundan kaynaklanır. (...) Devamı için tıklayınız. İlgili Kararlar Maddi ve Manevi Varlığın Korunmasına İlişkin Müdahalenin Kanuni Temelinin BulunmamasıAnayasa’nın 17. maddesi kapsamında yapılan bir müdahalenin kanunilik şartını sağladığının kabulü için müdahalenin kanuni bir dayanağının bulunması zaruridir. Bununla birlikte temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmasına ilişkin kanunların şeklen var olması yeterli değildir. Kanunilik ölçütü aynı zamanda maddi bir içeriği de gerektirmekte olup bu noktada kanunun niteliği önem kazanmaktadır. (...) Devamı için tıklayınız. İlgili Kararlar Etkili Soruşturma Yükümlülüğünün İhlaliAnayasa'nın 17. maddesinin birinci fıkrasında, herkesin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahip olduğu belirtilmekte olup söz konusu düzenleme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 8. maddesinde düzenlenen özel hayata saygı hakkı kapsamında güvence altına alınan fiziksel ve zihinsel bütünlüğün korunması hakkına karşılık gelmektedir. (...) Devamı için tıklayınız. İlgili Kararlar Evli Kadının Evlilik Öncesi Soyadını Tek Başına KullanamamasıAnayasa’nın 17. maddesinin birinci fıkrasında, herkesin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahip olduğu belirtilmekte olup, bu düzenlemede yer verilen maddi ve manevi varlığı koruma ve geliştirme hakkı, Sözleşme’nin 8. maddesi çerçevesinde özel yaşama saygı hakkı kapsamında güvence altına alınan fiziksel ve zihinsel bütünlük hakkı ile, bireyin kendisini gerçekleştirme ve kendisine ilişkin kararlar alabilme hakkına karşılık gelmektedir.(...) Devamı için tıklayınız. İlgili Kararlar Nüfus Kaydının Düzeltilmesine İlişkin SorunlarNüfus kaydının düzeltilmesi kapsamında ad, soyadı, cinsiyet, doğum kaydı gibi nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davaları bulunmaktadır. Ad, soyadı, cinsiyet, doğum kaydı gibi kişilere ait kimlik bilgileri ve aile bağları ile ilgili bilgiler vazgeçilmez, devredilmez, feragat edilmez ve kişiye sıkı surette bağlı kişilik hakları kapsamındadır. (...) Devamı için tıklayınız. İlgili Kararlar Şeref ve İtibar Hakkının Korunmasında Devletin Pozitif Yükümlülüğünü Yerine GetirmemesiDevletin bireyin manevi varlığının bir parçası olan kişisel şeref ve itibarına üçüncü kişilerin saldırılarını önlemek şeklinde pozitif yükümlülüğü bulunmaktadır. Kişisel itibarın korunmasını isteme hakkının gerekçesiz olarak veya Anayasa Mahkemesince ortaya konulan kriterleri karşılamayan bir gerekçe ile korunmaması Anayasa'nın 17. maddesini ihlal edecektir. Bu doğrultuda yargı mercilerinin farklı çıkarları dengelerken sahip oldukları takdir (...) Devamı için tıklayınız. İlgili Kararlar Tıbbi Müdahaleler Neticesinde Fiziksel ve Ruhsal Bütünlüğün İhlaliBireylerin kendilerine sağlanan tıbbi tedavinin seçimine katılmaları ve bu konuda rızalarının alınması ile maruz kalabilecekleri sağlık risklerini değerlendirebilmeleri için gerekli bilgiyi edinebilmeleri, Anayasa’nın 17. maddesinin birinci fıkrasında korunan kişinin maddi ve manevi varlığını koruma hakkı kapsamına girer. (...) Devamı için tıklayınız. İlgili Kararlar Tıbbi İhmal İddialarını İçeren Yargılamada Hizmet Kusurunun Giderilmesinde Yetersiz TazminatAnayasa Mahkemesi istisnai durumlarda fiziksel ve ruhsal bütünlüğe müdahale edilen olaylara ilişkin açılan davalarda hükmedilen tazminat miktarının düşüklüğünü maddi ve manevi varlığın korunması bakımından ihlaline hükmedebilmektedir. Örnek olarak sağlık durumu itibarıyla askerliğe elverişli olmayan başvurucunun askere alınması nedeniyle hizmet kusuru bulunduğu derece mahkemesinin kararlarıyla ortaya konulmuş, ancak söz konusu hizmet kusurunun giderilmesinde başvurucuya oldukça düşük miktarda gelmektedir.(...) Devamı için tıklayınız. İlgili Kararlar Unutulma Hakkının İhlaliİnternet'in etkin olarak kullanılmasıyla beraber ifade ve basın özgürlükleri ile şeref ve itibarın korunması arasındaki denge ilkinin lehine bozulmuştur. İfade ve basın özgürlüğü ile şeref ve itibarın korunması hakkı, eşit düzeyde koruma gerektiren temel hak ve özgürlüklerdir. Bu nedenle bozulan dengenin her iki temel hak arasında tekrar kurulması zorunluluk olmuştur. İnternet haberciliği ile birlikte unutulmanın zor olduğu günümüzde anılan dengenin tekrar kurulabilmesi şeref ve itibar yönünden bireylerin unutulma hakkının kabul edilmesi ile mümkün olabilir. (...) Devamı için tıklayınız. İlgili Kararlar Tam Yargı Davalarında Uyuşmazlığın Anayasanın Öngördüğü Özen ve Derinlikte İncelenmemesiDevletin, kişilerin maddi ve manevi varlıklarına yapılan müdahaleler bakımından söz konusu pozitif yükümlülüğü; ihtilaflar açısından müdahalelere karşı etkili mekanizmalar kurmak, bu kapsamda gerekli usule ilişkin güvenceleri sunan yargısal prosedürleri sağlamak ve bu suretle yargısal ve idari makamların etkili ve adil bir karar vermesini temin etmek sorumluluğunu da içermektedir. (...) Devamı için tıklayınız. İlgili Kararlar Gebeliğin Sonlandırılması Talebinin Sürüncemede BırakılmasıGebeliğin sona erdirilmesinin izne bağlanmasının amacı ceninin korunmasıdır. Gebelik kadının vücudunda meydana gelen ve onun maddi ve manevi varlığıyla doğrudan bağlantılı olan fizyolojik bir olaydır. Dolayısıyla gebeliğin sonlandırılması kararı özerk bir birey olarak kadının kendi vücudu üzerindeki tasarruf yetkisiyle de yakından ilgilidir. Buna mukabil ceninin korunması, kadının tek taraflı iradesiyle gebeliği sonlandıramayacağının kabulünü gerektirir. Bu bağlamda kanun koyucunun bir suç neticesinde gerçekleşen gebeliklerin yirmi haftadan fazla olmamak kaydıyla izinle sonlandırılabilmesine imkân sağladığı anlaşılmaktadır. (...) Devamı için tıklayınız. İlgili Kararlar Cinsiyet Değişikliği Talebinin Üreme Yeteneğinden Sürekli Biçimde Yoksun Olma Şartının Sağlanmaması Nedeniyle ReddiAnayasa’nın 17. maddesinin birinci fıkrasında, herkesin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahip olduğu belirtilmekte olup bu düzenlemede yer verilen maddi ve manevi varlığı koruma ve geliştirme hakkı Sözleşme’nin 8. maddesi çerçevesinde özel yaşama saygı hakkı kapsamında güvence altına alınan fiziksel ve ruhsal bütünlük hakkı ile bireyin kendisini gerçekleştirme ve kendisine ilişkin kararlar alabilme hakkına karşılık gelmektedir. (...) Devamı için tıklayınız. İlgili Kararlar Ceza İnfaz Kurumlarında Manevi Varlığın Korunmasına Yönelik SınırlamalarCeza infaz kurumunda bulunma insan onurundan feragat edilmesini gerektirmez. Diğer bireyler gibi mahpuslar da korunmaya değer onura sahiptir. Ceza infaz kurumlarının güvenliği sağlayacak tedbirlerin alınması konusunda geniş takdir yetkileri bulunsa da alınacak tedbirlerin tutuklu ve hükümlülerin tutulma hâlinin gerektirdiğinin ötesinde manevi üzüntüye düçar olmalarına yol açmamalıdır. İlgili Kararlar |